That's a shame, peanut butter

Het heeft even wat langer geduurd, maar daar is dan eindelijk toch weer een update voor onze blog! Gambia begint steeds normaler te worden, dus dan hebben we ook minder te vertellen… Zondag (ondertussen alweer meer dan een week geleden) was het weer stranddag. Paula en Tobias waren al naar Nederland, dus toen waren we alleen met Maarten. Sofie (de bediening bij dit strand) herkent ons ondertussen al. Ondertussen spreekt hij mij (Wouter) al aan met ‘brother’, ook al durf ik toch vrij zeker te zeggen dat we geen broers zijn. Erg vriendelijke en behulpzame man die lekker makkelijk wegpraat. Tegen de middag kwamen Micha en Alida met hun kinderen (bekenden van het beach volleybal) ook nog even bij ons op het strand liggen. Erg gezellig! Gelukkig hadden ze hun volleybal meegenomen, dus konden we daar in de volle zon volleyballen. Tip voor de volgende keer stranddag: insmeren! Niels kon de volgende dag meteen vellen trekken, wij moesten er nog 3-4 dagen op wachten tot we begonnen te vervellen. Omdat we allemaal enorm snel enorm bruin zijn geworden was het verschil met de laag huid eronder ook insane, praktisch dag en nacht.

Na onze enige vrije dag in de week was het weer tijd om aan de slag te gaan: er moesten nog tekeningen gemaakt worden voor 2 scholen en we moesten de bouw in Brikama nog aansturen. Eenmaal aangekomen in Brikama bleken de meeste werknemers vrijwel al hun geld al opgemaakt te hebben (het geld wat ze in 11 dagen verdienen geven ze in de 3 dagen weekend allemaal uit). Direct na de uitbetalen willen ze jiggy-jiggy, en gaan ze hun geld spenderen bij de hoeren. Hier schijn je voor ongeveer 25 tot 50 dalasi terecht te kunnen. Omgerekend €0,50 tot €1,-. Maandag konden we ze uit gaan leggen hoe ze blokken moesten gaan maken. Nouja, eigenlijk meer: konden zij ons uit gaan leggen hoe ze blokken gingen maken. Zij hebben het al veel vaker gedaan en wij hadden eigenlijk geen flauw idee wat ze precies moesten doen. Dus dan maar een beetje belangrijk kijken en ja-knikken. Ondertussen weten we hoe het gaat en hebben we ze zelfs verbeterd toen ze blokken aan het maken waren. Zo leer je nog eens wat! Ook moesten ze nog verder met het uitgraven van de septic tank voor het toiletgebouw. Een put van 3x10 meter die ook nog eens 2 meter diep uitgegraven moet worden is een flink karwei. Ze doen dit natuurlijk ook niet met een graafmachine, maar gewoon met de hand. Pikhouwelen, schoppen en sombo’s. Daar hoefden we verder niks aan aan te sturen dus konden we weer gaan. Terug naar de tekentafel. De toekomstige scholen in Jambur en Brusubi tekenen zich helaas niet zelf.
kl
Dinsdag zijn we naar Jambur gegaan om uit te leggen dat hun vraag voor de staff rooms veel te groot was (de sponsor had gezegd dat er niet zoveel geld beschikbaar was, dat het zeker gehalveerd kon worden). Dit gesprek ging een stuk makkelijker dan verwacht. Ze waren erg enthousiast over onze komst, waren enorm bereid om mee te werken en vonden het prima dat het gebouw maar de helft zo groot werd: “We are not paying for it, so we cannot demand anything. We want what they are willing to pay”. Een stuk gemakkelijker dan we verwacht hadden! Toen we thuiskwamen mochten we weer verder met tekenen van de plannen. Tot zover het minst leuke deel van de baan, maar het hoort er allemaal bij. Inmiddels heeft Niels zijn eigen project in Tujering wat hij in goede banen moet leiden. Het is een half afgebouwde kraamkliniek, het is aan hem om te zorgen dat het in gebruik kan worden genomen. Het gebouw is gefundeerd en opgebouwd met blokken, maar deuren, ramen en kozijnen ontbreken. De dakspanten staan, maar er zit nog geen dak op. Dat betekent dus dat wij (Wouter en Wies) samen verder gaan met het toiletgebouw en de kleuterschool.

Bij het eerder vertelde sport- en sauna-abonnement bij het sheraton hotel hadden ze een foutje gemaakt. Het bedrag wat wij betaalde was toch echt voor drie maanden, de eerder genoemde aanbieding kon niet kloppen. Ook al hadden we alles betaald, en hadden we daar een bonnetje en bewijs van. Hij kon dit ons echt niet geven, want het paste niet in het computersysteem. Dus de keus was om nog 30 euro bij te lappen om zes maanden te kunnen sporten, of om niet bij te lappen en dan maar een abonnement te hebben voor drie maanden. Aangezien ik (Wies) toch alleen maar naar dat hotel ga om een boekje te lezen, te ontspannen, en te genieten van het uitzicht, heb ik besloten mijn volledige abonnement op te zeggen. Ik kan thuis ook gewoon ontspannen een boekje lezen op het dakterras genietend van het uitzicht, of lekker in de hangmat bij het strand gaan liggen.

Woensdagochtend kwam ik (wouter) erachter dat AutoCAD al mijn tekeningen had verpest van Jambur. Geen enkele lijn klopte meer (sommige scheelden maar 0,5mm, maar ik was er niet tevreden mee). @#$#(%)!#programma! Ik had er flink de pest in. Dan maar opnieuw beginnen… Heel chill. Maar het moest maar. Die avond waren we uitgenodigd om bij Micha en Alida te komen eten. Hun huis was echt megagroot. Een hele grote tuin, en een woonkamer en keuken waar je u tegen zegt. Daarnaast hadden ze nog een heel groot dakterras waar wekelijks yoga-lessen worden gegeven. De moeder van Alida (een Libanese) zou Libanees voor ons koken. Wow, wat smaakte dat goed! Heerlijke salades, brood met humus, aubergine met een sausje , rijstsalade met kip en amandelen, gehaktworstjes in kool. De moeder van Alida heeft denk ik wel 100 keer gezegd dat ze het zo fijn vond om ons op bezoek te hebben. Eindelijk weer een grote groep om voor te koken, en al haar eten kwam op en was heerlijk!

Donderdag was ingepland om een dagje te tekenen. Helaas is mijn computer (Wies) niet meer aangegaan die dag. Ik heb het gevoel alsof computers iets tegen mij hebben. Eerdere dagen was de computer sloom, maar dat hij helemaal niet meer zou starten was een grote tegenvaller. Dit betekent dat we maar een computer hebben voor het tekenwerk van twee scholen. Mijn laptop is met de eerste bekende die naar Nederland vloog meegenomen om thuis door Chris weer gemaakt te kunnen worden. Zodra die gemaakt is zal deze met de eerste bekende weer mee terug genomen worden naar Gambia zodat ik hier weer verder kan gaan met de tekeningen voor de scholen.

Vrijdag zijn we extra vroeg naar de bouw gegaan om te checken of alle werknemers op tijd zouden zijn. Er waren een aantal die schrokken van onze komst. Normaal beginnen ze om 8 uur, maar het viel ons op dat ze tussen 8 en half 9 eens aan kwamen lopen om zich vervolgens nog op de bouw om te gaan kleden, om daarna pas materieel te gaan halen om vervolgens te beginnen. We hebben de laatkomers aangesproken en verteld dat er (financiële) consequenties zouden komen als dit vaker voor zou komen. Dit zouden ze pas merken op ‘pay day’(uitbetaaldag). Op weg naar huis viel het ons op dat op bijna de gehele route om de 200 meter een militair stond met een groot geweer (AK-47 voor de kenners ;)). En bij elk kruispunt was een grote militaire check. Wij vroegen er ons sterk af wat er aan de hand was. Later bleek dat de president van Gambia mogelijk over de weg zou kunnen gaan rijden. MOGELIJK, niet omdat wij het niet zeker weten maar omdat de president van Gambia zelf niet eens zeker wist of hij die weg wel ging gebruiken.

Ook zoiets leuks, diplomaten op de weg. Diplomaten in Gambia worden goed behandeld. Als een diplomaat de weg op gaat krijgt hij altijd beveiliging. Er rijdt een auto met een noodgang voor hem uit om te zorgen dat de weg vrij is voor de diplomaat. De persoon die op de bijrijderstoel zit van deze beveiligingsauto hangt met zijn volledige bovenlichaam uit de auto en is wild aan het gebaren naar al het verkeer dat ze de weg af moeten. Als iedereen ineens van de weg afschiet kun je er dus donder opzeggen dat er een diplomaat aan komt. Je moet er dan dus voor zorgen dat je ook van de weg afgaat, anders zullen ze iets wat ze voor handen hebben naar je auto gaan gooien. We hebben zelfs gehoord dat ze je (opzettelijk) aanrijden als er nog een gedeelte van je auto op de weg staat.
Gister (woensdag) was een hectische dag. In Brikama was om 10 uur ’s ochtends de oplevering van de kleedkamers. Deze kleedkamers zijn van dezelfde sponsor als van de nursery school die wij nu aan het bouwen zijn, stichting Bugalana (overigens fun fact: Buganala betekent “ik vind je leuk” in wolof). De oprichter van stichting Buganala scheen ons al te kennen van onze blog (Cees, als je dit leest: we vonden het erg leuk dat we al bekend bij je waren), en was enorm enthousiast over onze hulp in Gambia.

De oplevering zou beginnen om 10 uur, wij waren uiteindelijk een kwartier te vroeg aanwezig, want je weet maar nooit. Om half 11 begonnen ze met soundchecken van de muziekinstallatie. Het wachten was op de directeur van de school en een sportminister van Gambia. Deze schijnen vaak niet heel stipt te zijn maar we moesten natuurlijk wel wachten tot iedereen aanwezig was om te kunnen beginnen. Ongeveer om half 12 begonnen de speeches van de verschillende personen. Laat er nou wel een soundcheck zijn gedaan, maar niet gecheckt zijn of de microfoon het deed. Na de eerste drie sprekers begon de microfoon te werken en waren de speeches verstaanbaar. Ook Maarten heeft namens Stichting Bouwen (The Gambia) een woordje gedaan. Zijn speech was kort maar krachtig: “Guys, don’t demolish it and make good use of it”! Het schijnt dat Gambianen er een handje van hebben om alles kapot te maken. Om een uur of twee, half drie was de hele ceremonie afgelopen en konden we nog even afspraken maken op de bouw voor de volgende dag. Ook hebben we met de voorman (Lamin Darboe) overlegd wat er aan materialen nodig zou zijn voor het storten van de fundering. Al deze materialen hebben we deze middag nog opgehaald. Eerst langs Friendship Enterprise, waar we allemaal bouwmaterieel hebben gekocht. De man achter de balie herkende ons nog, en gaf ons vaste-klanten-korting. Omdat we nog even door wilden gaan in die flow vroegen we of we ook nog wat gratis flesjes drinken mee konden krijgen voor on-the-go. Ook dat was geen probleem. Vervolgens naar Finished Profiles om daar na te vragen over de dakspanten, hoe lang ze er ongeveer over doen om deze te maken. Dit kunnen ze binnen 48 uur, maar er is mogelijkheid dat er mensen voor je al hebben besteld en dat de materialen al op zijn. Ze konden ons dus wel aanraden om de bestelling snel te doen. Leuk, weer naar de tekentafel, yay! Om de chaotische dag nog even compleet te maken was het de verjaardag van Niels! Om dat te vieren hadden we een fles lokale whisky gekocht, en een fles goede whisky. Gewoon, zodat we de lokale whisky ook even konden proeven. Ook mocht hij beslissen waar we gingen eten. Hij koos voor Ali’s (eigenlijk heet het Pizzaria Paradiso, maar omdat we ondertussen de eigenaar Ali kennen noemen we het gewoon Ali’s). Na een heerlijke pizza en een gratis biertje van Ali zijn we door gegaan naar een ander café (Olivia’s). Niels had gezien dat ze daar waterpijp hadden, en daar had hij wel zin in. Nouja, het is zijn verjaardag dus dan hebben we ons daar maar naar te schikken. Ook hier kenden we de eigenaar (Abass), dit keer van het beachvolleyballen. Grappig eigenlijk hoe snel je netwerkt als toebab in Gambia. Bij Olivia’s hadden ze heerlijke cocktails, bier, gezellige entertainers, leuke live muziek (Ring of Fire, Who the Fuck is Alice, Blue suede shoes, etc. etc) en waterpijp. Uiteindelijk hebben we daar denk ik meer dan 3-4 uur gezeten en heeft Niels een prima verjaardag gehad durf ik wel te stellen. Omdat we allemaal wel wat wilden drinken leek het ons verstandig om met de taxi te gaan. Totale kosten van de hele avond (taxi heen, uit eten, hele avond/nacht terras met cocktails en taxi terug voor 3 personen): 45 euro. 15 euro per persoon. Dat zijn nog eens prijzen!

Vandaag (donderdag) hebben Wies en ik voor het eerst gekeken bij het project van Niels. We zijn zo druk geweest met tekenen dat we eigenlijk nog geen tijd hebben gehad (lees: gemaakt) om naar Tujering te rijden. Daarna zijn we doorgereden naar Brikama om onze werknemers uit te betalen. Nou, dan zien ze ons maar wat graag natuurlijk! Ook leuk om te zien dat onze werknemers ons steeds meer accepteren als baas (maar ook als “vrienden”). Ze behandelen ons steeds beter, en ondertussen kunnen we prima gesprekken met ze houden. Nouja, behalve dan met Famara (hij is doof). Met hem kunnen we ondertussen al een flink, tsja… woordje kan ik het niet noemen, gebarentaal “spreken”. Vanuit Brikama even snel terug naar huis om ons om te kleden en door te rijden naar het Senegambia Beach Hotel om te Beachvolleyballen. Ook hier worden we steeds meer geaccepteerd en zijn we ondertussen niet meer de laatste keus bij het kiezen van teams. Helemaal top! Na het beachvolleyballen even snel eten bij Niels thuis en daarna door naar onze compound om deze blog te schrijven. Sorry voor het lange wachten, en sorry voor de flinke lap tekst weer. Mocht je er niet doorheen komen: geen probleem.

PS: Om een lang verhaal nog net ietsjes langer te maken, het is echt leuk om tussen de bevolking te zitten. In Senegambia (het toeristische gebied) blijven de meeste toeristen toch hangen en komen ze bijna niet in contact met de lokale bevolking. Wij daarentegen komen bij de lokale shops (cornershops), kopen materialen bij lokale bevolking, werken met lokale mensen en sporten met de lokale bevolking. Omdat we toebabs zijn wil iedereen even een praatje maken en onze naam weten. Wat me een beetje verbaasde: ze onthouden deze naam ook echt! Onderweg worden we nageroepen met onze namen, en bij bepaalde mensen blijf je altijd net iets langer hangen om een praatje te maken. Bounty (werknemer van ons vaste strandrestaurant) zag laatst onze auto ergens anders heen rijden dan naar zijn restaurant en daar werden we natuurlijk even over aangesproken. Ook de vrouw bij ons “vaste” groentestalletje dacht dat we over waren gelopen naar een ander omdat we iets te ver door waren gereden met de auto. Ik kan er echt van genieten: de openheid, de vriendelijkheid, het vijf-minuten-praten-en-weer-doorlopen (ja, dat is 1 woord. Deal with it).

P.S.2. Ook is het heel gewoon dat een man hier meerdere vrouwen heeft. Om het makkelijker te maken voor mij en het gehalte aanzoeken binnen de perken te houden vertellen we maar tegen de bevolking dat wouter en ik een stel zijn. Toch hebben wij beide al een serieus aanzoek gehad. Onderweg lopend naar Niels worden we aangesproken door een hele spontane directe dame (schat 17 jaar). Haar eerste vraag was of ik wouters vriendin was. Om het simpel te houden zeggen we dus maar ‘ja’. De volgende vraag is dan of we getrouwd zijn. Maar zover zijn we nog niet. Vervolgens komt de vraag of zij zijn tweede vrouw mocht worden. Wouter gaf aan hier nog even over na te moeten denken. Van mij (Wies) heeft hij goedkeuring. Het was een dame die er totaal geen doekjes om wond, maar bijna direct hem ten huwelijk vroeg! Wat wil je als man nog meer? Ze zeuren altijd maar over vrouwen die onduidelijk zijn, en niet zeggen wat ze precies willen. Nou zo een was zij in ieder geval niet.

Een paar dagen later op de markt vroeg een man aan mij of ik iets in zijn shop wilde kopen. Maar ik was niet geïnteresseerd in zijn houten beeldjes, hij liet mij haast niet meer los. Hij wou me niets verkopen, maar wou dan een Gambiaans spelletje met mij doen. Het duurde maar ongeveer 10 minuten. Ik wees dit aanbod af omdat ik aangaf dat de heren op mij aan het wachten waren. Dan komt natuurlijk altijd de vraag of een van de twee dan je vriend is. Nadat ik hier ‘ja’ op geantwoord had kwam de vraag of we getrouwd waren. Dit was niet het geval, dus dan wou hij wel met mij trouwen. Na hem afgewezen te hebben en gezegd dat als ik een man zocht ik misschien nog wel eens terug zou komen zijn we snel weggegaan. In dit land staat toebab voor rijkdom, dus iedereen wil wel met een toebab een relatie hebben of trouwen.